Türk Bilim İnsanlarından Akciğer Kanserinde Radyoterapiye Yanıtı Belirleyen Önemli Keşif

Akciğer Kanserinde Radyoterapiye Yanıtı Belirleyen 12 Gen Tespit Edildi

TÜSEB ve SBÜ Validebağ Araştırma Merkezi işbirliğiyle Türk bilim insanları, yaptıkları araştırmayla akciğer kanserinde radyoterapiye verilen yanıtı belirleyen 12 gen buldu. Bu buluş, kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarına kapı açma potansiyeline sahip.

Çalışmanın Detayları

Küçük hücre dışı akciğer kanseri üzerine gerçekleştirilen çalışmada, çıplak fare (nude mice) kullanılarak akciğer kanseri modelleri oluşturuldu. Tümör dokusu belirli bir hacme ulaştığında, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde radyoterapi uygulandı. 48 saat sonra farelerin tümör dokuları genetik analiz için incelendi.

Yeni nesil dizileme (NGS) ve biyoinformatik analiz yöntemleriyle yapılan çalışmada, akciğer kanserine ait 12 gen ön plana çıktı. Tümör baskılayıcı ve bağışıklık yanıtıyla ilişkili genlerin radyoterapiyle aktive olduğu görüldü. Radyoterapi sonrası genlerin yapı düzeylerindeki artış, tümörün kendini koruma mekanizması geliştirdiğini ve radyoterapiye direnç gösterebildiğini ortaya koydu.

Gelecekteki Tedavi Yöntemleri

Projenin koordinatörü Doç. Dr. Serhat Aras, akciğer kanserinin dünyada en yaygın kanser türlerinden biri olduğunu belirtirken, radyoterapinin bu hastalığın tedavisinde önemli bir rol oynadığını söyledi. Çalışmanın amacı, radyoterapinin tümör üzerindeki genetik etkilerini ortaya çıkarmak olarak tanımlandı.

Doç. Dr. Aras, “Moleküler düzeyde yanıt tespit edilirse, herkese aynı doz yerine kişiselleştirilmiş radyoterapi uygulanabilecektir.” diyerek, söz konusu genlerin belirlenmesinin tedavi süreçlerine katkıda bulunabileceğini vurguladı.

DNA ve RNA Analizleri

SBÜ Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Kul Köprülü, yeni nesil dizileme teknolojisinin gen davranışlarını ayrıntılı bir şekilde incelediklerini belirterek, bu yöntemle DNA ve RNA analizi yapıldığını ifade etti.

Dr. Köprülü, transkriptom analizinin hızlı veri elde etmeye olanak tanıdığını ve bu şekilde, radyoterapi sonrası hangi genlerin aktif hale geldiğinin gözlemlenebileceğini belirtti. Böylece, direnç mekanizmalarının ve protein izoformlarının tespiti mümkün hale gelmektedir.

Türk bilim insanlarının, fareler üzerinde yaptığı çalışmada tespit ettiği, akciğer kanserinde radyoterapiye verilen yanıtın derecesini belirleyen 12 gen dikkate alınarak, etkili kişiselleştirilmiş radyoterapi uygulamalarının önü açılabilecek.