Osmanlı’da Askeri Alanda Yapılan Islahatlar

17, 18 ve 19’uncu yüzyılda duraklama devri, gerileme devri ve dağılma devri içinde hem idari hem de askeri alanda birçok ıslahat yapılmıştır.

17. yüzyıl Duraklama Devri’nde Askeri Alanda Hangi Islahatlar Yapıldı?
18. yüzyılda askeri alanda birçok padişah, ıslahat hareketi yapmıştır. Kuyucu Murat Paşa, II. Osman, IV. Murat, Tarhuncu Ahmet Paşa, Köprülü Mehmet Paşa ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, bu dönemde yaptığı ıslahatlarla bilinmektedir.
19. Osman (Genç Osman) Islahatları;

• Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmayı planladı.
• Celali isyancıları idam edildi ve 60bin kişi cezalandırıldı.

1. Murat Islahatları;

• Yeniçeri ve Sipahi zorbalarını yok etti.
• İstanbul’da güvenliği sağladı.
• Tımarlı sipahilerin gerçek sayısı için yoklama sistemi yaptı.

Köprülü Mehmet Paşa Islahatları;

• Denizcilik alanında düzenlemeler yaptı.
• Çanakkale Boğazı’nın Venediklilerce alınan ablukasını kırdı.

17. yüzyıl ıslahatları gerek siyasi gerekse askeri alanda yapılmış olsa da pek gelişme göstermemiş ve bazıları düşüncede kalmıştır. En çok askeri alanda ıslahat sağlanmıştır. Islahatların önündeki en büyük engel ise Yeniçeriler olmuştur.
18. Yüzyıl Gerileme Devri Islahatları Nelerdir?
19. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin gerileme devrini yansıtmaktadır. Bu dönemde Osmanlı Devleti, Avrupa’nın gerisinde kalmıştır. Osmanlı’da askeri alanda yapılan ıslahatlar içinde, genellikle askeri alanda yapılan ıslahatlara en çok karşı çıkan, yine 17.yüzyıl ıslahatlarına karşı çıktıkları gibi Yeniçeri ve Kapıkulu askerleri olmuştur.
20. Mahmut Islahatları;

• Topçu ve Humbaracı Ocakları düzene girdi.
• Subay ihtiyaçlarının karşılanması için kara mühendishanesi hizmete girdi.
• Ordu, onluk sisteme göre düzenlenmeye başladı.

III. Mustafa Islahatları;

• Deniz Mühendishanesi kurulmuş ve gemi yapımı ön plana çıkmıştır.
• Sürat Topçuları Ocağı kuruldu.

1. Abdülhamid Islahatları;

• Yeniçeri sayımı yapılarak, yeniçeri olmadan maaş alanlar belirlenerek, maaşları kesilmiştir.
• Humbaracı ve Lağımcı Ocakları yeniden düzenlendi.
• Sürat Topçularının daha genişlemesi sağlandı.
• İstihkam okulları açıldı.

III. Selim Islahatları;

• Avrupa tarzında Nizam-ı Cedid Ordusu hazırlandı.
• Kara ve deniz mühendishanelerinin daha genişlemesi sağlandı.
• Avrupa’dan yeni silahlar alındı.
• Fransa ve İsveç’ten subaylar, öğretmenler ve uzman kişiler getirtildi.

Yeniçeri ve Kapıkulu askerlerinin, ıslahatlara gösterdikleri büyük tepkiler, isyanların çıkmasına ve bu dönemde yine ıslahatların yarım kalmasına zemin hazırladı.

19.yüzyıl Dağılma Devri Islahatları Nelerdir?

19.yüzyıl dağılma devrinde Osmanlı’nın ilk demokratikleşme hareketi başlatılmış ve Sened-i İttifak ile, padişahın yetkileri kısıtlandırılmıştır.

Osmanlı’da askeri alanda yapılan ıslahatlar arasında;

• Alemdar Mustafa Paşa, Nizam-ı Cedid Ocağı kaldırmış ve yerine Sekban-ı Cedid Ocağı kurulmuştur.
• Sultan Mahmut, kurulan Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kaldırmış ve yerine Avrupa tarzını daha çok yansıtan Eşkinci Ocağı kurulmasını sağlamıştır.
• Vaka-i Hayriye ile halkın da desteği alınarak Yeniçeri Ocağı 1826 yılında kaldırılmıştır.

Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla birlikte, yapılan ve yapılacak ıslahatların önü temizlenmiş, padişah yönetimi ele almıştır. Bunun yanında Yeniçeri Ocağı’nın yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye ile Avrupa tarzına uygun, yeni ordu düzenlenmiştir.