Büyükada Rum Yetimhanesi'nin Dijital Belgeleme ve Rölöve Çalışmalarında Sona Gelindi

İstanbul'da yıllar restore edilmeyi bekleyen Fener Rum Ortodoks Patrikhanesine ait Büyükada Rum Yetimhanesi'nin dijital belgeleme ve rölöve çalışmalarında sona gelindi. Yetimhanenin harabeye dönmüş içi, uzun zaman ardından ilk kez görüntülendi.

Fener Rum Ortodoks Patrikhanesine ait Büyükada Rum Yetimhanesi, senelerdir restore edilmeyi bekliyor. Adeta kaderine terk edilen ve çökme tehlikesi ile karşı karşıya kalan yetimhanenin tekrar eski gösterişli görünüşüne dönmesi için ilk adım, 2020 yılının Ağustos ayında atılmıştı. İBB İştiraki BİMTAŞ, 6 bin Rum yetime yuva olan binanın dijital belgeleme ve rölöve çalışmalarını yaptı. Yapılan çalışmalar sayesi ile 123 yıllık tarihi yapı aslına ve tarihi dokusuna uygun olarak restore edilebilecek. 

70 kişilik ekibin özel ekipmanlar ile yaptığı çalışmada, yapının her bir milimi yeniden çizildi. Ekipler binden fazla noktaya ekipmanlarını kurarak, titizlik göstererek çalışmalara başladı. Yetimhanenin rölövesi ise 4 ayda çıkarıldı. Büyükada Rum Yetimhanesindeki restorasyon hazırlıkları, yerinde görüntüledi. Görüntülerde yetimhanenin atıl bir halde olduğu, çatı ve zemin alanlarında çökmeler meydana geldiği görüldü.

RESTORASYON ÇALIŞMALARININ DA EN KISA ZAMANDA BAŞLAMASI PLANLANIYOR

Fransız Mimar Alexander Vallaury tarafından 1898'de inşa edilen 'Prinkipo Palas' oteli, ruhsat verilmemesi karşısında 1900'lerin başında bir Rum tarafından satın alınarak, yetimhane olarak kullanılması şartı ile Fener Rum Ortodoks Patrikhanesine bağışlandı.

Tarihi yapı, 1964'te kapısına kilit vurularak yaklaşık 6 bin Rum yetimin de yuvası haline geldi. 57 yıl önce kaderine terk edilen Büyükada Rum Yetimhanesi için ilk adım 2020 yılının Ağustos ayında, İBB İştiraklerinden BİMTAŞ tarafınca atıldı. Bu çalışma dahilinde ilk olarak rölöveye altlık teşkil etmesi amacı ile alanda; yersel lazer tarama, dron fotogrametrisi, yersel fotogrametri ve klasik haritacılık yöntemleri ile de çeşitli veriler alındı. Dijital belgeleme ve rölöve çalışmalarının tamamlanması ile beraber yapı için restorasyon çalışmalarının en kısa zamanda başlaması bekleniyor.

"45 GÜNLÜK BİR ÇALIŞMAYLA YAPI İÇİN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ YÜKSEK BİR VERİ OLUŞTURDUK"

Çalışmalara yaklaşık bir sene önce başladıklarını ifade eden Boğaziçi Peyzaj İnşaat Müşavirlik Teknik Hizmetler San. Tic. A.Ş. (BİMTAŞ)

Genel Müdür Yardımcısı Nazım Akkoyunlu, "Büyükada Rum Yetimhanesi için bir dijital belgeleme çalışması yürüttük. Belgeleme çalışması için öncelikle alanın mevcut durumunu ortaya koyan bir rölöve çalışması çıkarmamız gerekti. Yapının bugünkü haline baktığımız zaman ciddi hasar almış olduğunu görüyoruz. Bizler de vakit kaybetmemek adına hemen harekete geçtik ve yaklaşık 45 günlük bir çalışmayla yapı için çözünürlüğü yüksek bir veri oluşturduk. Bu veriyi nokta bulutu dediğimiz tarayıcı ile gerçekleştirdik" dedi.

"MALZEME VE HASAR TESPİTİ ANALİZLERİ YAPTIK, YAPININ SANAT TARİHİ AÇISINDAN RAPORUNU OLUŞTURDUK"

Akkoyunlu, "Yetimhanenin dış mekanında 1 milimetre hassasiyet, iç mekanda ise 4 milimetreye kadar çıkan bir hassasiyetten bahsediyorum. Mevcut durumun taranması, belgeleme çalışmalarının sadece bir boyutu. Bizler daha sonra yapı için malzeme ve hasar tespiti analizleri yaptık ve yapının sanat tarihi açısından bir raporunu oluşturduk. Yapının rölövesi için yaklaşık 70 kişilik bir ekip çalıştı. Arkadaşlarımız oluşturduğumuz nokta bulutu ile yapıyı milim milim yeniden çizdi. Rölöve aşaması da yaklaşık 4 aylık bir süreç aldı" ifadelerine yer verdi.

"YAPININ BİREBİR ORİJİNAL DURUMUNU ORTAYA KOYABİLİYORUZ"

Yapıda bin 250'ye yakın oturum yaptıklarına dikkat çeken Akkoyunlu, "Geleneksel yöntemlerle yapılan rölöve çalışmaları çok hassas çalışmalar değildir. Bizim farkımız hız ve nitelik anlamında oluyor. Ama biz yersel lazer tarama, dron fotogrametrisi, yersel fotogrametri ve klasik haritacılık yöntemleriyle çözünürlüğü yüksek bir veri elde ediyoruz. Neredeyse yapının birebir orijinal durumunu ortaya koyabiliyoruz. Aynı zamanda böyle bir yapı geleneksel yöntemlerle iki ya da üç yılda alamayacağınız rölövesini bizler 4 ay gibi kısa bir sürede tamamladık" ifadelerini kullandı.

"BÖYLE BİR YAPININ RESTORASYONU İÇİN YAKLAŞIK 20 MİLYON EURO'DAN BAHSEDİLİYOR"

Yapının restorasyon süreci için büyük bir bütçenin gerekliği ifade eden Akkoyunlu "Belgelemenin sonucunda yapının restorasyon süreci hızlıca sürdürülmesi gerekiyor. Bu süreçler için büyük bütçeler gerekiyor. Özellikle böyle bir yapı için yaklaşık 20 milyon Euro'dan bahsediliyor. Büyükada Rum Yetimhanesi'nin dijital belgelenme ve rölöve belgeleme çalışmaları tamamlandı ve kurul ile paylaşıldı. Biz bu çalışmayı Fener Rum Patrikhanesi ile birlikte yürüttük. Büyükada Rum Yetimhanesi Fener Rum Patrikhanesi'ne ait. Haziran ayı itibariyle Fener Rum Patrikhanesi'ne çalışmalarımızın sonuçları teslim ettik. Şu an 5 Numaralı Koruma Kurulu'nun incelemeleri devam ediyor. Çalışmalar kuruldan geçtikten sonra yapının hızlıca restorasyon projeleri hazırlanılacak" ifadelerine yer verdi kullandı.