Osmanlı ve Türk tarihi profesörü Halil İnalcık, uluslararası alanda kendini kanıtlamış bilim adamıdır. Batılı devletlere Osmanlı'yı Halil İnalcık mı anlattı?
Osmanlı tarihi alanında hem Türkiye’de hem de dünyada ilk akla gelen Halil İnalcık, bir asırlık ömrünün yaklaşık 80 yılını tarih ve bilim dünyasına adamış bir isim. Eserleri ile Osmanlı ve Türk tarihinin karanlık kalmış kısımlarını aydınlatan Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık, kitapları ve makaleleriyle tarihimize ışık tutuyor. ‘Devlet-i Aliye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar’ ve ‘Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ 1300-1600’ gibi Arapçaya, İngilizceye ve Tüm Balkan dillerine çevrilmiş olan kitapları üniversitelerde ders kitabı olarak kullanılıyor.
TARİHE ADANMIŞ BİR ÖMÜR: HALİL İNALCIK
Halil İnalcık, Kırım göçmeni olan babası Osman Nuri Bey ve annesi Ayşe Bahriye Hanım’ın oğlu olarak 7 Eylül 1916 yılında dünyaya gelmiştir. Prof. Dr. İnalcık, 1935 yılında Anakara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde tarih eğitimi almaya başladı. Lisans eğitimi sırasında Mehmet Fuat Köprülü gibi isimlerden dersler almıştır. Katıldığı bir seminer vesilesiyle Köprülü’nün dikkatini çeker ve onun tavsiyesiyle 1940 yılında Yeni Çağ kürsüsünde ilmi çalışmalarına başlar. 1940’da Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı doktora tezini verdikten sonra çalışmalarına devam eder.
Doktora tezinden itibaren Osmanlı Devleti’nin sosyal ve ekonomik konuları üzerine yoğunlaşmış olan Prof. Dr. Halil İnalcık, eserlerini hazırlayabilmek için İstanbul ve Bursa’daki Osmanlı arşivlerinde araştırmalar yapar. Halil İnalcık, henüz 30 yaşında olmasına rağmen Türk Tarih Kurumu başkanlığına seçilir. Ardından 1949’da İngiltere’de Osmanlı tarihi çalışmalarına devam eder ve British Museum’da Türkçe yazmalar üzerine çalışmalar yapar. Fransa ve İngiltere’de çeşitli seminerlere katılan ve Osmanlı Devleti ile ilgili çalışmalarına devam eden Halil İnalcık, 1952 yılında profesör unvanını alır.
BATI’YA OSMANLI’YI HALİL İNALCIK MI TANITTI?
Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık, profesör olduktan sonra Rockefeller Vakfı’nın bursu ile Harvard Üniversitesi’nde bulunmuştur. Harvard profesörlerinden W. Langer’ın teklifi üzerine Dünya Tarihi Ansiklopedisi’ndeki Osmanlı kısmını yeniden düzenleme görevini üstlenir. Ülkeye döndükten sonra yurtiçi ve yurtdışında birçok seminer ve kongreye katılan İnalcık, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsünün kuruluşunda aktif rol aldı. 1960’lı yıllardaki Kıbrıs meselesinden dolayı Kıbrıs Tarihi ile ilgili araştırmalar yapmıştır.
1960’dan sonra İsrail’de İbrani Üniversitesi davet edilen Prof. Dr. İnalcık, Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinden emekli olduktan sonra Chicago Üniversitesinde profesör olarak çalışmıştır. İnalcık 2005 yılında tamamlanan The Ottoman Empire and Its Heritage serisinin editörlüğünü üstlenmiş ve bu seride yayımlanan 38 cilt, Osmanlı Tarihini Avrupa ve Batı dünyasına tanıtmıştır.
HALİL İNALCIK’IN KİTAPLARINI YAZARKEN DİKKAT ETTİĞİ EN ÖNEMLİ UNSUR NEYDİ?
Ulusal ve Uluslararası arenada birçok ödül alan Halil İnalcık’ın 25 kitap ve 300’den fazla makalesi bulunmaktadır. Osmanlı literatürüne yaptığı katkılarla uluslararası bir konuma gelen Halil İnalcık, yazdığı kitapların birçoğunu 80 yaşından sonra yazmıştır. Kitaplarını ve makalelerini yazarken dikkat ettiği en önemli şey ise kitaplarında yazdığı coğrafyayı tanıyarak ve bilerek yazmasıdır. Önce coğrafyayı tanımış daha sonra kitaplarında makalelerinde anlatmıştır. Ankara’da gördüğü tedavisi sırasında 25 Temmuz 2016’da hayatını kaybetmiştir.