Çoğu insan sözlü olarak taciz ediliyorlar ancak bunun farkında değiller. Hukuk karşısında bütün istismar ve tacizler suçtur. Sözlü taciz genellikle bağırma, küçük düşürme, isim takma ve küçümseme davranışlarını içerir. Ancak sözlü tacizde insanların düşündüğünden çok daha fazlası var. Aslında, bazı insanlar bunun olduğunun farkına bile varmadan düzenli olarak sözlü tacize uğruyor.
Sözlü istismar nedir?
Sözlü istismar, diğer istismar türleri gibi hem fiziki hem de duygusal zorbalık olarak yapılıyor. Hem psikologlar, hem de yargı kurumu böylesine esnek olabilen bu sözlü taciz/istismar konusunu tespit etmede oldukça güçlük çekiyorlar. çünkü bu istismarı en çoık yapan en yakın çevre olduğu için bunun istismar olup olmadığı sınırları kesin bir şekilde belirlenemiyor. Ama bu istismar şekline boyun eğmemiz gerekmiyor.
Bu taciz türü, bireyin hem madidi hem de manevi dünyasına zarar veriyor. Yani bu tacize uğrayan kişi, tacizciye yönelik tepkisini pek gösteremez. Çünkü tacizci ya sosyal çevreden biridir ya da kan bağı ile bağlı olduğu biridir. Ya da flört ettiği kişidir. Sözlü taciz fiili, bir kişinin başka bir kişi üzerindeki gücünü kontrol etmesi ve sürdürmesi için bir yoldur.
Sözlü tacizin amacı, taciz edilenin kendisini ezik hissetmesini amaçlar. Yani işe yaramaz, yeteneksiz, kendi ayakları üzerinde duramayan kıymetsiz ve zavallı olarak kendini görmesini hedefler.
Sinsi taciz nasıl olur?
Bu taciz türü en çok flörtlerde rastlanmaktadır. Taraflardan biri karşısındakini çok sinsi ve zekice taciz ederek kendini değersizleştireyi hedefler. Fölürtte tacizci tarafın bu sinsi sözleri, hedefefteki partnerinin kafasını karıştırmayı ve kendisi karşısında yetersiz kaldığını hissettirmeyi amaçlıyor.
Bir flört ilişkisinde sözlü taciz meydana gelirse, özellikle kafa karıştırıcı olabilir, çünkü partner her zaman taciz edici olmayabilir ve davranışları muhtemelen zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar. Sözlü taciz sinsi ve incelikli olabilir.
Sonuç olarak, istismarcı sevecen ve nazik olduğunda, mağdur olumsuz davranışı sergilemeyebilir. Nihayetinde, mağdur sözlü taciz sözlerini görmezden gelir veya davranış için mazeret yapar, tacizcinin şu anda stresli olduğunu veya zor bir dönemden geçtiğini düşünerek bunu geçiştirmeye çalışır.
Sözlü istismar türleri nelerdir?
Bir kişi sözlü istismar/tecize uğradığı zaman tacizcinin onu aşağılayan veya zavallı duruma düşüren isimler, lakaplar takıldığını fark etmelidir. Hatta tacizcinin bu istismarlarının yanında söz arasında kendisini tehdit ettiğini dahi fark edebilir, etmelidir.
Sözlü taciz/istismar mağdurlarının çoğunun çocuk yaşda bev ve sosyal hayatta bunu ilk kez deneyimlediği, yani yaşadığı müşahade edilmiştir. Çocuk yaşta bu tacizi yaşayanlar, ilerki yaşlarında da maalesef buna maruz kalıyorlar. Çünkü çocuk yaşta bu alanda kişilikleri örselenmiştir. Dolayısıyla, bu tacizi fark eden şahıs, karşısındaki kişinin kan bağı, arkadaşlık veya flört ya da eş olarak konumu ne olursa olsun derhal tepki gösterip kendini korumaya almalıdır
Sözlü taciz, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere bir dizi farklı biçim alabilir:
Suçlama: Mağduru, taciz edici davranıştan sorumlu olduklarına veya sözlü tacizi üzerlerine çektiklerine inandırmak
Eleştiri: Kişinin kendisi hakkında kötü hissetmesine neden olan ve yapıcı değil, kasıtlı ve incitici olan sert ve ısrarlı sözler
Gaslighting: bir tür sinsi ve bazen gizli, istismarcının hedefi sorguladığı, yargılarını ve gerçekliğini sorguladığı duygusal istismar
Yargılamak: Mağduru küçük görmek, onu olduğu gibi kabul etmemek veya onu gerçekçi olmayan beklentilere sokmak
İsim (lakap) takma: hedefin benlik saygısını, benlik değerini ve benlik kavramını zedeleyen küfürlü, aşağılayıcı dil veya hakaretler.
Tehditler: Mağduru korkutmak, kontrol etmek ve uygun hale getirmek için manipüle etmeye yönelik ifadeler
Stopaj: Sizinle konuşmak, size bakmak ve hatta sizinle aynı odada olmak da dâhil olmak üzere sevgi veya ilgi göstermeyi reddetme.
Kapsamlı bir liste olmasa da bunlar, meydana gelebilecek yaygın sözlü taciz türlerine ilişkin birkaç önektir.
Sözlü istismarın etkisi
Sözlü taciz, başta akademik eğitim sırasında , ilişkiler ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde işteki başarı da dâhil olmak üzere yaşamın bütün alanını etkileme ihtimali oldukça yüksektir. Farklı türdeki taciz, saldırı ve istismar türlerinde olduğu gibi Diğer herhangi bir taciz veya zorbalık türü gibi, sözlü tacizin de aşağıdaki zihinsel sağlık sorunları da içererek hem kısa hem de uzun vadeli sonuçları vardır:
Endişe
Ruh halindeki değişiklikler
Kronik stres
Azalan özgüven
Depresyon
Utanç, suçluluk ve umutsuzluk duyguları
Psikolojik travma belirtileri
Sosyal geri çekilme ve izolasyon
Madde kullanımı
Bu taciz türü baskısını ve dozajını arttırıp şiddettini yükselttiğinde mağdur bireyler kendi yaşamlarını herhanği bir sahasında becerikli ve başarılı olarak görüp görmediklerini etkileyebilir. Çocukken sözlü tacize uğrayanlar, değersizlik duyguları, başkalarına güvenmede zorluk ve yetişkinliklerinde duygularını düzenlemede sorunlarla karşılaşabilirler. .
Yapılan saha araştırmalarında, aile ortamında, eğitim gördüğü kurumlarda, eğitim hayatında veya yaşıtları, sosyal arkadaşlarınca sözlü istismara uğrayan bireylerin ilerleyen yaşlarında depresyon ve anksiyeteye yalanmada oldukça yüksek bir ihtimalle karşı karşıya kalma riski ile yaşayacaklar.
Sözlü istismar hakkında ne yapmalı?
Sözlü tacizle başa çıkmanın ilk adımı, kötüye kullanımı tanımaktır. İlişkinizde herhangi bir tür sözlü taciz tespit edebildiyseniz, her şeyden önce bunu kabul etmeniz önemlidir.
Yaşadıklarınız konusunda dürüst olarak, kontrolü geri kazanmak için adımlar atmaya başlayabilirsiniz. Kişisel durumunuzu ve koşullarınızı göz önünde bulundurmanız gerekse de, bu ipuçları, kendinizi sözlü olarak taciz edici bir ilişki içinde bulursanız yardımcı olabilir.
Sözlü tacize karşı sınırlar nasıl belirlenmeli?
Sözlü tacizde bulunan kişiye, artık sizi eleştirmeye, yargılamaya ya da utandırmaya, lakap takmamaya, sizi tehdit etmemeye ve benzeri şeylere kesin olarak söyleyin. Ardından, bu taciz edici davranışa devam ederlerse ne olacağını söyleyin.
Tacize maruz kalma nasıl sınırlandırılır?
Mümkünse sözlü tacizde bulunan kişiden ilişkinizi askıya alın ve sizi seven ve destekleyen insanlarla zaman geçirin. Kişiyle teması sınırlamak, ilişkinizi yeniden değerlendirmek için size alan verebilir. Kendinizi bir arkadaş ve aile ağıyla çevrelemek, daha az yalnız ve izole hissetmenize yardımcı olacak ve sağlıklı bir ilişkinin nasıl olması gerektiğini size hatırlatacaktır.
İlişkiyi bitir
Sözlü tacizin sona ereceğine veya kişinin davranışları üzerinde çalışmak niyetinde olduğuna dair herhangi bir işaret yoksa, muhtemelen ilişkiyi bitirmek için adımlar atmanız gerekecektir. Bunu yapmadan önce düşüncelerinizi ve fikirlerinizi güvenilir bir arkadaş, aile üyesi veya danışmanla paylaşın. Ayrıca, bir şeyleri kestiğinizde kötüye kullanımın artması durumunda bir güvenlik planı hazırlamak isteyebilirsiniz.
Yardım aramak
Sözlü olarak taciz edilen bir ilişkiden kurtulmak, kendi başınıza yapabileceğiniz bir şey olmayabilir. Destek için güvendiğiniz sevdiklerinize ulaşın ve sözlü tacizin kısa ve uzun vadeli sonuçlarıyla başa çıkmak için duygularınızı işlemenize ve sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmenize yardımcı olabilecek bir terapistle konuşmayı düşünün.