Türkiye ekonomisinin yüzde 10’unu oluşturan 10 şehirde meydana gelen deprem, bölge sanayisini de etkiledi. Yüz binlerce depremzede soğuk hava ve kıış şartlarının etkili olduğu deprem bölgesinde göç ederken, afet bölgesindeki sanayiciler, tesislerinin yanı sıra kalifiye personelini kaybetti.
Fabrika seferberliği
Şu anda bölgedeki sanayicinin en büyük sorunun mavi yakalı ve beyaz yakalı çalışa kaybı olduğuna dikkat çeken Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Mehmet Kaya, "Deprem, bölgedeki 10 ili farklı düzeyde etkiledi. Bu nedenle her bir ile ayrı teşvik düzenlemesinin yapılması gerekiyor. Örneğin, Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman gibi depremin en çok etkilediği 3 ilimize nasıl TOKİ konut seferberliği yapıyorsa, acil işyerlerinin inşa edileceği TOKİ fabrika seferberliği başlatılabilir." İfadelerini kullandı.
Yüzde 20’ye yakın işgücü kaybının yaşandığı Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa şehirlerinin de yerinde istihdam destekleyecek teşvikler sağlanabileceğini belirten Kaya, "Örneğin deprem nedeniyle işsiz kalanlara 1 yıl işsizlik maaşı veya Kısa Çalışma Ödeneği çıkarılır. Bölgedeki işletmeler, her şey eski haline geldiğinde bunu devlete geri öder" şeklinde konuştu.
Tesisler taşınıyor
Depremden etkilenen üreticiler çevre illerdeki organize saniye bölgelerinde yer bakmaya başladı. . Diyarbakır TSO Başkanı Mehmet Kaya, "Bizim OSB'de ikinci bir fabrika bakan ve ya boş tesislere geçip siparişini yetiştirmeye çalışan sanayicilerimiz var. Bu sanayicilerimizin arsa ve ya tesis taleplerine hızla yanıt vermeye çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), 10 ili etkileyen depremin 10.5 milyar dolarlık GSYH kaybı ve 3 milyar dolarlık işgü kaybı yaratacağını hesapladı. Konfederasyon, konut ve diğer maliyetlerle birlikte toplam kaybın telafi edilebilmesi için 84 milyar dolarlık bir harcama gerekeceğine dikkat çekti.
10 ile pozitif ayrımcılık yapılmalı
Anadolu Aslanlar İş Adamları Derneği Genel Başkanı Orhan Aydın, "Depremlerden en çok etkilenen Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş'ta işgücü kaybı yaşanmaması için öncelikli destek ve teşvikler verilerek üst seviyede pozitif ayrımcılık yapılması gerekiyor. Bu üç ilde çalışan işgücünün bir an önce yapılacak iş merkezlerinde istihdam edilmeleri gerekiyor. İşgücünün korunması açısından iş merkezlerinin yapılması da son derece önemli. Bu şehirlerimizin tecrübe edindikleri işleri sürdürmek gerekiyor. Bunun için de sağlam konutlar kadar sağlam işyerlerinin de bir an önce inşa edilmesi gerekiyor." İfadelerini kullandı
Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Abdulkadir Çelenk, "Depremde 30 hasarlı, 12 de yıkılan sanayi işletmemiz var. Bunların yeniden inşa etmeliyiz. Deprem nedeniyle ilimizden 100 bin kişi göç etti. Uygun şartları oluşturursak göç eden nüfusu geri getirebiliriz. Bunun için işçilerin de barınacağı konteyner kentler kurmamız gerekiyor." dedi.
Bizim için süper paket lazım
Antakya’daki 2 bin 200 küçük sanayi işletmesinin 2 bini depremde yıkıldı. Lastikçiden, cıvatacıya, kablocudan döşemeciye pek çok işletmenin göçük altında kaldığını belirten Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, şunları kaydetti: "Bölgedeki işletmelerin ayağa kalkması için hibe makine desteği ve uzun vadeli cazip kredilerin de içinde bulunduğu süper bir paket lazım. Beyaz ve mavi yakalı çalışanların yeniden bölgeye gelmesi için eğitimin eylül ayında başlaması lazım." İfade etti.