2025 Yılının Kavramı 'Dijital Vicdan'

2025 Yılının Kavramı 'Dijital Vicdan'

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yapılan halk oylamasıyla belirlenen 2025 yılının kelimesinin 'dijital vicdan' olduğunu açıkladı.

Halk Oylaması Sonuçları

Ersoy, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, oy kullanan yaklaşık 300 bin kişinin katılımıyla seçilen bu kavramın, dijital çağda vicdanın sorumluluk ve eylemden uzaklaşarak yalnızca bir 'tıklama'ya indirgenmesini düşündürücü şekilde tartışmaya açtığını belirtti. 'Dijital vicdan', bireysel ve toplumsal duyarlılıklarımıza ayna tutan önemli bir kavram olarak öne çıkıyor.

Teşekkürler

Bakan, bu anlamlı çalışmaya katkı sunan TDK, Ankara Üniversitesi ve İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) ile değerlendirme kurulunda yer alan akademisyen ve uzmanlara teşekkür etti.

Sosyal Medyanın Etkisi

Öte yandan, Bakanlıktan yapılan açıklamada, İLAUM işbirliğiyle, halktan gelen öneriler ve uzmanlardan oluşan 23 kişilik değerlendirme kurulu tarafından belirlenen 5 kelime/kavramın, TDK'nın internet sitesinde oy vermeye sunulduğu ifade edildi. Bu kelimeler arasında 'dijital vicdan', 'vicdani körlük', 'çorak', 'eylemsiz merhamet' ve 'tek tipleşme' yer aldı.

Yeni Bir Kavramın Gerekliliği

TDK'ya göre vicdan; kişiyi kendi davranışları hakkında yargıda bulunmaya iten ve kişinin kendi ahlak değerleri üzerine düşünmesini sağlayan duygu olarak tanımlanırken, dijital çağda bu kavramın farklı bir boyut aldığı vurgulandı. Açıklamada, "Gerçek hayatta sorumluluk almak istemeyen bireylerin, sosyal medyada beğeni veya paylaşım yaparak vicdanlarını rahatlatma eğiliminde olduğu" ifade edilerek, bu durumun bireysel duyarlılığı pasifize ettiğine dikkat çekildi.

Özellikle Gazze ve Doğu Türkistan gibi insanlık dramları karşısında, sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların, bireylerde sanal bir vicdani rahatlama yaratarak somut çözümler üretmekten uzaklaşmalarına neden olduğu belirtildi. Bu nedenle, 'dijital vicdan' kavramı, çağımızda vicdanın dijital ortamda kazandığı yanıltıcı rolünü anlatan önemli bir kavram olarak Türkçede yerini almalıdır.

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesinde katıldığı programın ardından gazetecilere, 2025 Yılının Kelimesi/Kavramı seçilen "dijital vicdan"ı değerlendirdi.