İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, müzakere yoluyla adil ve dengeli bir anlaşmaya açık olduklarını, ancak baskı ve dayatmaları kabul etmeyeceklerini vurguladı. Moskova ziyareti sırasında Rus menşeli bir televizyon kanalına konuşan Erakçi, İran’ın nükleer programı ve uluslararası müzakerelere ilişkin çarpıcı mesajlar verdi.
“Adil teklif gelirse değerlendiririz”
Erakçi, Tahran’ın ilkesel tutumunun net olduğunu belirterek, “Müzakere yoluyla elde edilecek adil ve dengeli bir anlaşmaya hazırız; ancak dayatmaları kabul etmeyiz. Karşı taraf, iki tarafın karşılıklı çıkarlarına dayanan adil bir teklif ile gelirse bunu değerlendiririz” dedi. İran’ın kapıları kapatmadığını, fakat masaya zorla oturtulmayı reddettiğini söyledi.
“Müzakere ettik ama saldırıya uğradık”
Geçmiş süreçlere de değinen Erakçi, 2025 yılı dâhil olmak üzere yapılan girişimlerin sonuçsuz kaldığını hatırlattı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında sözde “snapback” mekanizmasına çözüm için iyi niyetli öneriler sunduklarını belirten Erakçi, bu önerilerin reddedildiğini ifade etti. “Bunun üzerine bekleme kararı aldık. Karşı taraf adil bir anlaşmaya hazır olduğunda görüşmeler başlayabilir” diyerek sorumluluğu karşı tarafa işaret etti.
“Nükleer teknoloji yok edilemez”
ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarına ilişkin soruya yanıt veren Erakçi, tesislerin zarar gördüğünü kabul etmekle birlikte asıl mesajını net verdi: “Azim ve irademiz ayakta. Zenginleştirme dâhil barışçıl nükleer teknolojiyi kullanmak meşru hakkımızdır ve bundan vazgeçmeyeceğiz.” İran’ın programının barışçıl niteliğine dair tam güvence vermeye hazır olduğunu da sözlerine ekledi.
2015 vurgusu: “Güven artırıcı adımlar işe yaradı”
Erakçi, 2015’te atılan güven artırıcı adımların yaptırımların kaldırılmasıyla sonuçlandığını hatırlatarak, bu yaklaşımın somut sonuç ürettiğini söyledi. Aynı yöntemin bugün de mümkün olduğuna işaret eden Erakçi, karşılıklı güvenin yeniden inşa edilmesi gerektiğini dile getirdi.
IAEA’ya sert eleştiri
İran Dışişleri Bakanı, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) nükleer tesislere yönelik saldırıyı kınayamamasını da eleştirdi. Denetim altındaki barışçıl bir nükleer tesise yönelik saldırıya sessiz kalınmasının olumsuz bir emsal oluşturduğunu belirten Erakçi, Ajans ve Genel Direktör’ün tutumunu sorguladı.
“İş birliğine açığız, emsal yok”
İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) bağlı bir üye olarak Ajans’la iş birliğine açık olduğunu vurgulayan Erakçi, saldırıya uğramış tesislerin denetlenmesine ilişkin uluslararası bir emsal bulunmadığını da kaydetti.
Tahran’dan gelen bu açıklamalar, İran’ın müzakereye açık ama tavizsiz çizgisini bir kez daha teyit ederken, gözler şimdi karşı tarafın masaya nasıl bir teklif koyacağına çevrildi.