Türkiye'de Ebeveynlerin İsim Tercihleri
İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde görev yapan Prof. Dr. Doğan Gürpınar, "Türkiye'de Özel İsimlerin Tarihi" başlıklı bir çalışma ile ebeveynlerin isim tercihlerinin sosyolojik boyutunu irdeledi.
Modernleşme Süreci ve İsim Değişimleri
Prof. Dr. Gürpınar, Tanzimat Dönemi ile başlayan modernleşme sürecinin, çocuklara verilen isimlerdeki değişimleri tetiklediğini belirtti. Ebeveynler, geçmişte geleneksel isimleri tercih ederken, günümüzde daha özgün ve nadir isimlere yönelmeye başladılar. Örneğin, son yıllarda kız çocukları için; Asel, Lina, Lalin gibi isimlerin tercih edilmesi bu değişimin bir göstergesi.
İsimlerin Anlamı ve Kültürel Yansımaları
Prof. Dr. Gürpınar, isimlerin bir bölgede, kültürde ya da ideolojide taşıdığı anlamın büyük önem taşıdığını söyledi. Ayrıca, geçmişte Ahmet ve Zeynep gibi yaygın isimlerin yerini, günümüzde daha az duyulmuş veya roman karakterlerinden esinlenilmiş isimlerin alması dikkat çekici.
Popüler Kültürün İsim Tercihleri Üzerindeki Etkisi
Son dönemlerde televizyon dizileri ve edebiyat eserlerinin isim modasına yön verdiğine dikkat çeken Gürpınar, bazı isimlerin kötü şöhretli karakterlerle özdeşleştiği için artık tercih edilmediğini aktardı. Özellikle "Adolf" gibi isimlerin geçmişteki olumsuz çağrışımları nedeniyle kullanılmadığına değindi.
Bölgesel İsim Tercihleri ve Dini Etkiler
Gürpınar, Türkiye'deki birçok ismin kökenlerinin bölgesel olduğunu vurgulayarak, farklı bölgelerde farklı isimlerin tercih edildiğini belirtti. Ayrıca, geçmişte dini figürlerin isimlerinin yaygın olarak kullanıldığını, 19. yüzyıl sonunda Farsça isimlerin de popülarite kazandığını söyledi.
Sonuç
İsim tercihleri, kişilerin sosyo-kültürel durumlarını ve toplumsal dinamikleri yansıtan önemli bir gösterge olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, Prof. Dr. Doğan Gürpınar'ın araştırması, ebeveynlerin isim seçiminde çeşitli etkenlerin rol oynadığını ortaya koyuyor.
"Türkiye'de Özel İsimlerin Tarihi" konusunda çalışma yapan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Gürpınar, Tanzimat Dönemi ile başlayan modernleşme süreci sonrasında, insanların çocuklarına koyacakları isimlerdeki değişimi irdeledi.