Kara Yapıklılar Geleneği Sürüyor
Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesine bağlı Palas Mahallesi'nde yaşayan 60 yaş üzerindeki kadınlar, geleneksel baş bağlama geleneğini uzun yıllardır devam ettiriyor.
Geleneksel Baş Bağlama Biçimi
Mahallede yaşayan ve halk arasında "baş bağlı kara yapıklılar" olarak adlandırılan bu kadınlar, siyah uzun başörtülerinin üzerine başka bir siyah örtü dolayarak, alınlarının üzerine bağlıyorlar.
Evlenirken beyaz veya renkli örtüler kullanan kadınlar, yaşları ilerledikçe ya da bir matem, kayıp yaşamaları durumunda siyah örtüyü tercih ediyor.
Palas Mahallesi'nin Kültürel Mirası
Palaslılar Sosyal Kültür ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı Murat Özdemir, Palas Mahallesi'nin tarihine değinerek, mahallenin Selçuklu döneminden itibaren büyük bir yerleşim yeri olduğunu ve 1232 yılında inşa edilen 300 kişilik Selçuklu Camisi'nin burada bulunduğunu belirtti.
Osmanlı arşivlerinde de Palas'ın adının bulunduğunu ifade eden Özdemir, "Bu medeniyet köprüsü kopmadan gelecek nesillere aktarmak istiyoruz" şeklinde konuştu.
Kültürel Sürdürülebilirlik
Pek çok kadın, bu örtünme biçiminin Selçuklu ve Osmanlı kültürüne dayandığını belirtti. 65 yaşındaki Hatice Oral, "Yeni yetişenlerimiz bunu takmıyor" diyerek, geleneksel örtüleri kullanmanın azaldığını dile getirdi.
81 yaşındaki Ayşe Baydemir, "65 yıldır bu şekildeyim" diyerek, baş örtme geleneklerini sürdürdüğünü aktardı. 75 yaşındaki Nazlı Akkaş ise, annelerinin ve ninelerinin daha renkli örtüler kullandığını ancak günümüzde bu örtüleri bulmanın zorlaştığını ifade etti.
Ayrıca, bu kadınlar iş yaparken örtülerinin düşmemesi için başlarını nasıl bağladıklarını da belirttiler. 80 yaşındaki Havva Özer, "Harmana gideriz, düven süreriz, sap saçarız; yel eser başımız açılmasın diye bunu takarız" diyerek bu gelenekselliği yaşattıklarını ifade etti.
Son Temsilciler
Palas Mahallesi'nin nüfusu yaklaşık 5 bin olup, burada kalan az sayıda kadın, bu gelenekleri yaşatmaya devam ediyor. Murat Özdemir, "Mahalle öz kültürüyle yaşıyor" diyerek, dışarıdan etki almadıkları için bu kültürün devam ettiğine dikkat çekti.
Kayseri'nin Sarıoğlan ilçesi Palas Mahallesi'nde yaşayan 60 yaş üstü kadınlar, geleneksel "baş bağlama" biçimleriyle dikkati çekiyor. Kent merkezine 50 kilometre uzaklıktaki Palas Mahallesi'nde yaşayan ve halk arasında "baş bağlı kara yapıklılar" olarak bilinen kadınlar, siyah uzun başörtülerinin üzerine başka bir siyah örtüyü dolayarak alınlarının üzerine bağlıyor. Mahalle sakinlerinden 81 yaşındaki Ayşe Baydemir de bu geleneği sürdürüyor.