Hatay Sarısı İpek Projesinin Yeniden Doğuşu
Hatay'da 6 Şubat 2023 tarihindeki depremler sonrasında ipek böceği yetiştiricisi Emel Duman, önceden buzdolabında sakladığı ipek böceği yumurtaları sayesinde "Hatay sarısı ipeği"ni kurtararak coğrafi işaret tescili almayı başardı.
Deprem Sonrası Zorluklar ve Başarı
59 yaşındaki Duman, uzun yıllardır ninesinden öğrendiği ipekçilik geleneğini sürdürdü. Ancak depremlerde ipek böceği yumurtalarının %95'ini kaybetti. Duman, bu süreçte buzdolabında sakladığı yumurtalar sayesinde yeniden üretime başladı.
Akademik Destek ve Çalışmalar
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesinden gelen akademisyenler, Duman'a koza örme sürecinde destek verdiler. Gerek biyolojik gerek morfolojik araştırmalar yaparak ipek böceği türünün neslinin devamına katkı sağladılar.
Başarı ve Tescil Süreci
Duman, Hatay Valiliği ve HMKÜ’nün öncülüğünde hazırlanan proje ile Hatay sarısı ipeği için coğrafi işaret başvurusu gerçekleştirdi. Başvurunun kabul edilmesiyle birlikte, Hatay sarısı ipeği artık tescillenmiş bir ürün olarak pazara sunulacak.
Üretiminde Verimlilik ve Gelecek Ümidini Artırıyor
Duman, "Hatay sarısı ipeği"nin tescillenmesi ile beraber piyasada sahte ürünlerin önüne geçileceğini ve pazar güvenilirliğinin artacağını belirtti. Duman, "Bu süreç, her açıdan zorlu geçti ama başardık. Türkiye'de yok olan bir endemik türün tekrar hayata dönmesi tarifsiz bir gurur yarattı" şeklinde konuştu.
Hatay Sarısı İpeğinin Eşsiz Özellikleri
HMKÜ Ziraat Fakültesi'nden Prof. Dr. Feza Can, Hatay sarısı ipek böceğinin Türkiye'deki üç yerel ırktan biri olduğunu ifade etti. Bu böceklerin kozası, sarının 20 farklı tonunu ürettiği için oldukça özel bir ürün olarak kabul edilmektedir.
Sonuç olarak, Hatay sarısı ipeği, yapılan çalışmalar ve elde edilen başarıyla tekrar hayata dönerek kentin kültürel mirasını temsil etmeye devam edecek.
Hatay'da ipek böceği yetiştiricisi Emel Duman, yerel ırk olan "Hatay sarısı"nın buzdolabında sakladığı bir avuç yumurtasıyla 6 Şubat depremleri sonrası üretime devam edip ipeğin coğrafi işaret belgesiyle tescillenmesine öncülük etti.